پشت پرده نوسانات بازار سهام ، دستکاری حقوقی ها و سکوت سازمان بورس - دیتاپد

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران به نقل از مهر، بهنام صمدی درباره نوسان گیری و رِنج منفی کشی توسط بعضی حقوقی ها با انجام معاملات الگوریتمی که منجر به افت شاخص بورس طی روزهای گذشته شده، گفت: در هیچ کجای جهان چیزی به اسم دامنه نوسان و حجم مبنا وجود ندارد و ما نمی توانیم در بازارهای اقتصادی دیگر کشورها، دامنه مثبت یا منفی 5 درصد را ببینیم. اما سازمان بورس در ایران چیزی به اسم دامنه نوسان تعریف نموده که این موضوع، خودش یکی از عوامل دستکاری در بازار است.

حجم مبنا و دامنه نوسان؛ دو عامل دستکاری در بازار سهام

وی ادامه داد: در بورس های دیگر کشورها، صف خرید و صف فروش نداریم فقط در بازار سرمایه ایران است که به دلیل وجود دامنه نوسان، برای خرید یا فروش سهام یک نماد، صف خرید در مثبت 5 درصد یا فروش در منفی 5 درصد ایجاد می گردد بنابراین با وجود دامنه نوسان و حجم مبنا، امکان دستکاری را فراهم می کنیم؛ چه حقوقی ها باشند و چه حقیقی ها؛ اما حقوقی ها ابزارها و نفوذ بسیار بیشتری برای دستکاری در قیمت ها در اختیار دارند.

در بازار سهام، به دلیل وجود دامنه نوسان، برای خرید یا فروش سهام یک نماد صف خرید در مثبت 5 درصد یا فروش در منفی 5 درصد ایجاد می گردد و همین مساله، امکان دستکاری را فراهم می نماید؛ حقوقی ها ابزارها و نفوذ بسیار بیشتری برای دستکاری در قیمت ها در اختیار دارند

صمدی در پاسخ به این پرسش که چرا سازمان بورس حجم مبنا و دامنه را برنمی دارد؟، گفت: به این خاطر که بازارگردان قوی برای شرکت های بورسی نداریم؛ مثلاً سازمان تأمین اجتماعی 7 تا 8 هزار میلیارد تومان از نماد شستا را در بازار فروخته است؛ اما حتی حاضر نیست نماد خودش را بازارگردانی کند؛ شستا در زمان عرضه اولیه، 800 تومان نرخ گذاری شد اما ارزش آن تا 6 هزار تومان به ازای هر سهم هم افزایش یافت؛ چرا تأمین اجتماعی از ابتدا بازارگردانی نکرد تا این سهم، حبابی نگردد؟ اگر سهام ارزنده ای بود، چرا الان در نرخ 2 هزار و 600 تومان مشتری ندارد؟

بازارگردان ها خودشان ذی نفع هستند!

این فعال بازار سرمایه با بیان اینکه دستکاری حقوقی ها در بازار مشهود است، یادآور شد: شرکت هایی فرآیند بازارگردانی را بر عهده گرفته اند که خودشان هم ذی نفع هستند و اقدام به نوسان گیری می نمایند.

سازمان تأمین اجتماعی 7 تا 8 هزار میلیارد تومان از نماد شستا را در بازار فروخته است؛ اما حاضر نیست بازارگردانی کند؛ شستا در زمان عرضه اولیه، 800 تومان نرخ گذاری شد اما تا 6 هزار تومان هم بالا رفت؛ اگر سهام ارزنده ای بود، چرا الان در نرخ 2 هزار و 600 تومان مشتری ندارد؟

وی با انتقاد از سازمان بورس گفت: اینکه چرا سازمان بورس و اوراق بهادار، با حقوقی ها مماشات می نماید، جای انتقاد جدی دارد. اگر تخلفی از سوی حقوقی ها اجرا شده، چرا برخوردی نمی گردد؟ چرا اسامی حقوقی های متخلف اعلام نمی گردد؟ آن هم در شرایطی که می دانیم این حقوقی ها در بازار دستکاری نموده اند.

صمدی در پاسخ به اظهار نظر بعضی مسئولان سازمان بورس که می گویند، اگر دستگاه قضائی وارد بازار سهام گردد، سرمایه فرار می نماید، تأکید کرد: اینکه می گویند با ورود دستگاه قضائی به بازار سهام، سرمایه فرار می نماید، به هیچ عنوان درست نیست اتفاقاً بسیاری از سرمایه گذاران از برخورد با تخلفات حقوقی ها استقبال هم می نمایند؛ در هیچ کجای جهان با ورود نهادهای نظارتی، سرمایه گذار فراری نمی گردد؛ در بورس آمریکا، کمیسیون اوراق بهادار وجود دارد که برای رسیدگی به تخلفات تأسیس شده است؛ در اواخر قرن نوزدهم، ریزش هایی در بورس آمریکا رخ داد و اعتماد از بین رفت که این کمیسیون برای رسیدگی به تخلفات در بازار سرمایه این کشور راه اندازی شد؛ ضمن اینکه دامنه نوسان در بورس آمریکا، نامحدود است.

کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه باید دامنه نوسان و حجم مبنا در بازار سرمایه ایران حذف گردد، گفت: ولی باید بازارگردانی به دقت انجام گردد؛ حذف تدریجی دامنه نوسان همراه با بازارگردانی، بهترین راه برای کاهش دستکاری حقوقی ها در بازار سرمایه است؛ چرا که امکان حذف یک باره دامنه نوسان وجود ندارد؛ مثلاً اگر دامنه نوسان به یک باره حذف گردد، شاید نمادی مانند شستا تا منفی 50 درصد هم افت قیمت داشته باشد. اما باید بازارگردان داشته باشند.

دستگاه قضائی برای برخورد با متخلفان ورود کند

اینکه چرا سازمان بورس و اوراق بهادار، با حقوقی ها مماشات می نماید، جای انتقاد جدی دارد. اگر تخلفی از سوی حقوقی ها اجرا شده، چرا برخوردی نمی گردد و اسامی شان اعلام نمی گردد؟ آن هم در شرایطی که می دانیم این حقوقی ها در بازار دستکاری نموده اند

وی با بیان اینکه دستورالعمل بازارگردانی نیز می بایست بازبینی گردد، اضافه کرد: در موضوع الگوریتم ها، مشکل، خودِ الگوریتم ها نیستند؛ بلکه نحوه استفاده از آنهاست؛ طراحی معاملات الگوریتمی در جهان هم هست؛ اما چون معادلات الگوریتمی در بورس های خارجی بسیار زیاد است، همدیگر را خنثی می نمایند تا به دستکاری در معاملات و قیمت ها منجر نگردد؛ در بازار سرمایه ایران نیز سازمان بورس معاملات الگوریتمی را طی دستورالعملی ممنوع نمود ولی این معاملات علی رغم ممنوعیت، اجرا شده و الگوریتم ها صرفاً در اختیار بازارگردان هاست که به وضوح در حال کنترل بازار هستند.

نحوه ایجاد صفوف خرید و فروش کاذب از سوی حقوقی ها

صمدی از دیگر تخلفات حقوقی ها را انجام معاملات هماهنگ و فروش های سنگین آنها برای یک نماد خاص در هر روز معرفی کرد و گفت: مثلاً در هفته جاری برای نماد فولاد صف خرید سنگین بیش از 300 میلیون سهمی ایجاد کردند و تا جایی که توانستند، سهام در اختیار خود از نماد فولاد را به فروش رساندند؛ در حالی که قیمت محصولات جهانی فولاد به دلیل تقاضای بالای چین، جهش سنگینی داشته است اما بازار داخلی ما هیچ واکنشی نداشت هر چند که در معاملات یکشنبه بورس کالا، تا 33 درصد در خرید محصولات فولادی، رقابت ایجاد شد اما واکنش بازار سهام، به عکس این رشد در فروش بود؛ حتی صف فروش هم در معاملات دوشنبه برای فولاد ایجاد کردند؛ دلیل آن هم واضح است؛ بعضی حقوقی ها در حال دستکاری آن هستند.

در معاملات یکشنبه حقوقی هایی که معاملات بازار را دستکاری می نمایند، برای پالایشی ها صف خرید کاذب با قیمت بالا ایجاد کردند و در معاملات سه شنبه تا توانستند صف فروش برای پتروشیمی ها ایجاد نموده و آن را با قیمت پایین عرضه کردند وی ادامه داد: در معاملات یکشنبه هم حقوقی هایی که معاملات بازار را دستکاری می نمایند، برای پالایشی ها صف خرید کاذب با قیمت بالا ایجاد کردند و در معاملات سه شنبه تا توانستند صف فروش برای پتروشیمی ها ایجاد نموده و آن را با قیمت پایین عرضه کردند؛ در معاملات دو شنبه هم برای بانکی ها چنین شرایطی ایجاد کردند.

صمدی تأکید کرد: تا بازار می خواهد رشد کند بعضی حقوقی ها به یک ساعت نمی کشد که صف خرید با احجام بالا ایجاد نموده و سهم های در اختیار خود را به صورت گسترده ای به فروش می رسانند به حدی که خریدار حقیقی عقب می نشیند.

چرا بازار سهام ایران مشابه بورس های پیروز جهان نیست؟

این فعال بازار سهام توضیح داد: حقوقی ها بازار را از فرایند خود خارج نموده اند بازار سهام در جهان بر اساس سودده یا زیان ده بودن یک شرکت تولیدی واکنش نشان داده و درنتیجه برای سهام آن شرکت، تقاضای خرید یا فروش ایجاد می گردد؛ مثلاً شرکت داروسازی که اعلام می نماید واکسنکرونا را کشف نموده، قیمت سهام شرکت رشد ناگهانی می نماید؛ اما در ایران، فولاد مبارکه همزمان در بورس کالا با تقاضای شدید خرید محصولات خود روبه رو می گردد، اما در بازار سهام، برای فروش سهم های این شرکت، صف تشکیل می گردد.

بعضی حقوقی ها، سهام یک شرکت را در کف قیمت خریداری نموده و سپس با دستکاری در معاملات، برای آن صف خرید در قیمت های بالا ایجاد می نمایند وی ادامه داد: بنابراین بعضی حقوقی ها، سهام یک شرکت را در کف قیمت خریداری نموده و سپس با دستکاری در معاملات، برای آن صف خرید در قیمت های بالا ایجاد می نمایند؛ حقوقی ها در حال سرکوب بازار هستند. حقوقی ها با دستکاری معاملات و نوسان گیری، توان خرید را از حقیقی ها می گیرند.

چند پیشنهاد برای خروج بازار سرمایه از شرایط نابسامان موجود

وی تأکید کرد: بازار سرمایه پویا، بازاری است که اول، تغییر مکرر قوانین را شاهد نباشیم؛ دوم، دولت هم از قیمت گذاری های فولاد، پتروشیمی و خودرو باید عقب بنشیند؛ اقتصاد دستوری هیچ گاه جواب نمی دهد. سوم، سازمان بورس، برخورد با متخلفان را با قاطعیت در دستور کار قرار دهد.

اگر قرار است تأمین اقتصادی اقتصاد کشور تا 50 درصد در اختیار بازار سرمایه باشد، باید نهاد ناظر را تقویت کنیم کارشناس بازار سرمایه اعلام کرد: بازار سرمایه ظرف یکی دو سال اخیر رشد بی نظیری داشته و فعالان آن از یکی دو میلیون نفر به بیش از 22 میلیون نفر و با احتساب سهامداران عدالت، تا 50 میلیون نفر افزایش یافته است. اما سازمان بورس در حد و اندازه این بازار رشد ننموده است؛ شاید در حال حاضر بازار سرمایه ما در حد بازار پولی عظیم شده باشد اما ساختار سازمان بورس، همتراز بانک مرکزی نیست صندلی سازمان بورس خیلی پایین تر از صندلی رئیس بانک مرکزی است؛ نتیجه این شده که مثلاً رئیس سازمان بورس نمی تواند با متخلفان برخورد کند اما رئیس بانک مرکزی با هر بانک یا مؤسسه پولی متخلف که بخواهد، می تواند برخورد کند.

حقوقی های پدرخوانده بازار سرمایه پولدارتر شدند اما سازمان بورس برخورد نکرد

وی با تأکید بر لزوم تقویت صندلی حکمرانی سازمان بورس، خواهان اصلاح قانون مربوطه شده و تأکید کرد: باید این سازمان از ذیل وزارت اقتصاد خارج و به یکی از نهادهای حاضر در دولت تبدیل گردد؛ رئیس این سازمان را هم رئیس جمهور یا هیئت دولت انتخاب نمایند؛ اگر قرار است تأمین اقتصادی اقتصاد کشور تا 50 درصد در اختیار بازار سرمایه باشد، باید نهاد ناظر را تقویت کنیم. هر چند که در حال حاضر هم سازمان بورس با ساختار موجود، امکان برخورد با متخلفان را دارد اما این سازمان از ابزارهای در اختیار خود استفاده نکرد. نتیجه این شد که پدرخوانده های بازار سهام، عظیم تر و پولدارتر شدند و در سازمان بورس، اعمال نفوذ می نمایند.

اخبار گروه سایر رسانه ها صرفا بازنشر اخبار سایت ها و خبرگزاری هاست و خبرنگاران هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

بازگشت به صفحه رسانه ها