عاملی: سند ملی دیپلماسی علمی تدوین گردد - دیتاپد

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر سید سعیدرضا عاملی در همایش چند جانبه گرایی در سیاست خارجی ایران؛ ظرفیت ها و راهبردها گفت: اصل اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا بر اصولی مانند احترم متقابل به همه کشورها، نفی هرگونه سلطه پذیری و سلطه گری مبتنی است. این نظریه توانسته است یک سیاست خارجی را در دنیا بنیان گذاری کند که در دنیا نمونه و البته تنهاست.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تاکید نمود: جمهوری اسلامی ایران بر مبنای استقلال، آزادی و نه به قدرت های سلطه گر توانست یک دکترین و نظریه بدیع در سیاست خارجی را مطرح کند. این سیاست خارجی با تکیه بر ارزش های خود، توانسته متفاوت از الگوی رایج در نظام سلطه بین الملل یک نظام روابط بین الملل را ترسیم کند.

• تنها راه چاره مسائل تکیه بر ظرفیت های داخلی است

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به بیانیه گام دوم، ادامه داد: در بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب هم این نکته مشاهده می گردد که تنها راه چاره مسائل تکیه بر ظرفیت های داخلی است. در این بیانیه همچنین مواردی مانند مرزبندی با دشمن، تقویت ارتباط با سایر کشورهای تحت ستم و... به چشم می خورد.

دکتر عاملی در تشریح نگاه یک جانبه نگر در عرصه بین الملل، گفت: سیاست یک جانبه نگر، سیاستی مبتنی بر خودخواهی و محدودیت و سلطه در روابط دنیای است. اما در همه جانبه نگری، همکاری با همه کنشگران و فعالان عرصه بین الملل مشاهده می گردد و سیاست همه جانبه نگری ظرفیت ها و قابلیت ها برای تعامل بین المللی را به طور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد.

• جمهوری اسلامی برای حفظ استقلال خود هزینه های زیادی پرداخته است

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تاکید نمود: البته همانگونه که گفته شد این سیاست خارجی در دنیا نمونه و تنهاست و هر چند بعضی کشورها مانند کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، هم سعی دارند تا استقلال خود را در عرصه بین الملل حفظ نمایند، اما جمهوری اسلامی برای حفظ استقلال خود هزینه های زیادی پرداخته است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: گفتمان سلطه دنیای یک واقعیت است و ما هر جهتی را که برای برطرف منازعات بین المللی طی می کنیم در آن جهت به موانع ایجاد شده توسط این نظام سلطه بر می خوریم.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به تغییر در الگوی روابط بین الملل تاکید نمود: از سال 2009 میلادی که نهادهای نوین در عرصه بین الملل شکل گرفت ما بیشتر شاهد یک جانبه نگری تا همه جانبه نگری بوده ایم. از این سال نهادهایی در عرصه بین المللی شکل گرفت تا دنیا را باب میل و بر اساس خواست قدرت های مسلط دنیای اداره نمایند.

• نهادهای بین المللی دنیا را بر اساس میل قدرت ها اداره می نمایند

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به کارکردهای مختلف این نهادها اضافه کرد: کارکردهای متفاوت مالی، پولی، مالی، بازرگانی و ... توسط این نهادها برای کنترل روابط بین الملل اعمال می گردد.

دکتر عاملی با اشاره به ابعاد مختلف دیپلماسی علمی و فرهنگی، گفت: در سال 1985 و در نخستین دیدار گورباچف و ریگان، گورباچف یک برنامه همکاری در زمینه دیپلماسی علمی و پژوهشی در خصوص انرژی های جایگزین انرژی هسته ای را ارائه کرد که مورد استقبال همه کشورها نهاده شد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران تاکید نمود: این پیشنهاد نخستین نشانه خروج شوروی سابق از الگوی دیپلماسی نظامی و ورود این کشور به دیپلماسی علمی بود و این پیشنهاد را بسیاری شروع عصر دیپلماسی علمی می دانند. خوشبختانه کشور ما در این زمینه از ظرفیت و قابلیت خوبی برخوردار است.

وی با اشاره به آمار بودجه پژوهش در کشورهای دنیا، گفت: عرصه پژوهش و تحقیق، عرصه تحرک دیپلماسی علمی و پژوهشی است. ظرفیت و توانایی اصلی کشور ما نیروی انسانی نخبه ماست که در اکثر عرصه های علمی بین المللی توانسته اند موفقیت های بزرگی کسب نمایند.

• دیپلماسی علمی ذیل دیپلماسی عمومی نیست

دکتر عاملی با اشاره به آمار پیشرفت های علمی و پژوهشی کشور، ادامه داد: باید برای همکاری های علمی و پژوهشی بین المللی، مجموعه هایی با اختیارات و توانمندی های لازم ایجاد گردد. این ظرفیت می تواند دیپلماسی عمومی کشور را هم توانمند کند زیرا دیپلماسی علمی ذیل دیپلماسی عمومی نیست.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر لزوم تدوین سند ملی دیپلماسی علمی اضافه کرد: البته در این زمینه یک سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده اما به نظر می رسد این سند کافی نیست و نهادهای مسئول مانند وزارت امور خارجه و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید در این زمینه پیشنهادهای تکمیلی خود را ارائه دهند.

بر طبق این گزارش، همایش سالیانه بین المللی انجمن ایرانی مطالعات دنیا با عنوان چند جانبه گرایی در سیاست خارجی ایران؛ ظرفیت ها و راهبردها با حضور دکتر سید سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در محل دانشکده مطالعات دنیا دانشگاه تهران برگزار گردید.