بیماری های قلبی؛ اولین قاتل ایرانیان - دیتاپد

بیماری های قلبی؛ اولین قاتل ایرانیان

تبادل نظر با دکتر حسن آقاجانی، فوق تخصص قلب

بر اساس آخرین آنالیز وزارت بهداشت، 9/43درصد مردم اضافه وزن و 1/16درصد فشارخون بالا دارند و 9/38درصد مردم هم فعالیت بدنی مناسبی ندارند. این آمار بیانگر افزایش بیماری های غیرواگیر به ویژه بیماری های قلبی و عروقی در آینده است و این در حالی است که 80درصد این بیماری های قابل پیشگیری هستند. به همین بهانه، تبادل نظریی داشته ایم با دکتر حسن آقاجانی، فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی قلب، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشاور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

آقای دکتر! هرساله روز دنیای قلب ارایه گر پیامی خاص است. در حال حاضر 2 سال متوالی است که شعار روز دنیای قلب بر سلامت قلب کارکنان تاکید دارد. دلیل این امر چیست؟

از سال 2000 آخرین یکشنبه ماه سپتامبر به اسم روز دنیای قلب اعلام می گردد. هر ساله به منظور افزایش آگاهی مردم و تأکید بر اهمیت شیوه زندگی صحیح یک شعار در نظر گرفته می گردد. سال گذشته شعار روز دنیای قلب، سلامت قلب در محیط کار بود که بر نقش کارفرمایان بر سلامت قلب کارکنان تاکید داشت و بیشتر این موضوع مدنظر بود که کارفرمایان، شرایطی را در محیط کار فراهم نمایند که به سلامت کارکنان یاری نمایند. اما شعار سال جاری من در محیط کار مراقب قلب خود هستم بر نقش خود افراد در سلامت قلبشان تاکید دارد. به این دلیل که یکی از گروه های در معرض خطر در خصوص بیماری های قلبی و عروقی شاغلان هستند و زندگی شهرنشینی سبب شده که افراد بیش از نیمی از عمر خود را در محل کارشان بگذرانند. علاوه بر این افراد باید مراقب سلامت قلب خود در محیط کار باشند. به اسم نمونه استرس های شغلی، بی تحرکی، غذاهای آماده و فست فودها شرایط را برای ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی فراهم می نمایند.

آیا در کشور ما آمارها، افزایش ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را بین شاغلان نشان می دهد؟

آخرین آنالیز هایی که در وزارت بهداشت در سال 88 انجام شد و 30 استان را مورد مطالعه قرار داد، نشان می دهد که این آمار اندازه بروز بیماری های قلبی و عروقی و عوامل خطر را در کل افراد بین 15 تا 64 سال سنجیده است و نمی توان آمار مشخصی برای بروز بیماری های قلبی و عروقی در شاغلان اعلام کرد. اما نکته قابل توجه آن است که تقریبا نیمی از مرگ های ناشی از بیماری های مزمن در دوران بهره وری افراد و در سنین کمتر از سن امید به زندگی یعنی سن 15 تا 69 سال اتفاق می افتد و اندازه توانایی و کارایی آنها را کم می نماید بنابراین صدمه های جبران ناپذیری را به اقتصاد جامعه خواهد زد.

مهم ترین عامل ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی در کشور ما چیست؟

بر اساس این پیمایش که مهم ترین عوامل خطر را در بروز بیماری های قلبی و عروقی آنالیز نموده است، 1/16درصد مردم فشارخون بالا و 9/43درصد اضافه وزن دارند، 9/38درصد هم فعالیت بدنی کافی ندارند و بعلاوه 8/10درصد از افراد دخانیات مصرف می نمایند. علاوه بر این مصرف میوه و سبزی ها هم در کشور ما در حد مطلوبی نیست. عوامل خطر بیماری های غیرواگیر عموما با هم در نظر گرفته می شوند و همه این عوامل سبب بروز یا افزایش بیماری های قلبی و عروقی خواهند شد. این آمار نشان می دهد سبک زندگی مردم، آنها را به سمت چاقی و بی تحرکی سوق می دهد و این عامل بسیار مهمی برای بروز بیماری ها است. تغذیه نامناسب با مواد پرچرب و فرآوری شده هم عامل مشخص نماینده ای است.

بر مبنای این آمار چنددرصد مرگ ها به دلیل بیماری های قلبی و عروقی است؟

این آنالیز نشان می دهد اولین دلیل مرگ ومیر در کشور به دلیل بیماری های قلبی و عروقی است و روزانه 378 مورد مرگ در ایران بر اثر بیماری های قلبی رخ می دهد. در مجموع می توان گفت 3/39درصد مرگ ها در کشور بر اثر بیماری های قلبی و عروقی است و این بیماری ها سومین بار بیماری ها در کشور تلقی می گردد. بعلاوه بیش از 17 میلیون مرگ در هر سال در دنیا به دلیل بیماری های قلبی و سکته های مغزی اتفاق می افتد و 82درصد این مرگ ها در کشورهایی است که عایدی پایین و میانه دارند. نکته حایز اهمیت این است که 80درصد مرگ های زودرس، ناشی از بیماری های قلبی قابل پیشگیری است.

از آنجایی که سرانه مصرف نمک در کشور ما 3 برابر استاندارد دنیای است، آیا می توان گفت فشارخون یکی از عوامل مهم در بروز بیماری های قلبی است؟

بیش از 100 عامل برای ابتلا به عروق کرونر شناخته شده است اما عوامل عمده اثبات شده برای آرترواسکلروز، سیگار، فشارخون بالا و زمینه ژنتیک است. بنابراین فشار خون بالا جزو عوامل اثبات شده در بیماری های قلبی است. بعلاوه از آنجایی که مصرف نمک هم در غذاهای خانگی و هم در مواد غذایی صنعتی بالاست، مصرف بالاتر از استاندارد نمک عامل اصلی در بروز فشارخون بالا و به تبع آن بیماری های قلبی و عروقی است حتی اگر افرادی که فشارخون بالا دارند، مصرف نمک خود را کم نمایند، احتیاجمند داروی کمتری هستند یا احتیاج به دارو پیدا نمی نمایند. بنابراین خانواده ها باید رژیم غذایی کم نمک را از کودکی آغاز نمایند.

همیشه در خصوص رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری از بیماری ها صحبت می گردد. شما چه توصیه ای در این مورد دارید؟

همان طور که گفته شد، مصرف میوه و سبزی ها در کشور در حد مطلوبی نیست. توصیه ما این است که در روز 5 وعده میوه و سبزی های تازه مصرف گردد. بعلاوه به دلیل سرعت زندگی شهرنشینی، ممکن است افراد فرصت طبخ غذای سالم و خانگی را نداشته باشند و به غذاهای آماده و فرآوری شده روی بیاورند. این غذاها هم چربی بالایی دارند و هم نیترات و مواد افزودنی دارند و معمولا چربی آنها اشباع است و سبب چاقی و اضافه وزن می گردد. بعلاوه سعی کنید میان وعده هایی انتخاب کنید که درصد چربی آن کم باشد و از مواد فرآوری شده نباشد. وزن خود را درحد مطلوب نگه دارید. چاقی و اضافه وزن عوامل بسیار تاثیرگذاری در بروز دیابت، فشارخون، سرطان و بعلاوه بیماری های قلبی و عروقی هستند. بعلاوه اگر افراد در روز نیم ساعت پیاده روی ویا ورزش نمایند تا 80درصد در مقابل ابتلا به بیماری های قلبی بیمه می شوند.

استعمال دخانیات چقدر در کاهش بیماری های قلبی و عروقی مشخص نماینده است؟

آمارها نشان می دهد اگر افراد یک سال سیگار را کنار بگذارند بیماری های عروق کرونر به نصف می رسد.

کارفرمایان برای سلامت کارکنان خود چه اقدام هایی می توانند انجام دهند؟

کارفرمایان باید این نکته را در نظر داشته باشند که اندازه بهره وری سازمان آنها منوط به سلامت کارمندان است. بنابراین هر چقدر برای سلامت کارکنان خود هزینه نمایند، در جهت افزایش بهره وری و توانایی سازمان خود فعالیت نموده اند. یکی از اقدام های مهم آن است که می توانند امکانات ورزشی برای کارمندان ایجاد نمایند تا بین ساعت های کاری یا در خاتمه ساعت کار از آن استفاده نمایند. بعلاوه استرس های شغلی را باید تا حد امکان کم نمایند. شرکت های بیمه ای هم باید در نظر داشته باشند هر چقدر در زمینه پیشگیری از بیماری ها سرمایه گذاری گردد، بهره وری بالاتر می رود.

اقدام های وزارت بهداشت برای پیشگیری از بیماری های قلبی چه بوده است؟

هیات وزیران در 13 تیر ماه 1389 مصوب نموده است که دستگاه ها موظف هستند آموزش عوامل خطر را به کارکنان دولت پیش بینی نمایند و اندازه نمک و شکر موادغذایی استفاده شده هم باید در حد استاندارد باشد. سازمان تربیت بدنی باید امکانات لازم برای ورزش همگانی را فراهم کند و بعد از 6 ماه گزارش به شورای عالی سلامت ابلاغ گردد. علاوه بر این، ارتقای دانش عمومی برای ما بسیار حایزاهمیت است و معاونت غذا و دارو هم باید بر مواد غذایی نظارت داشته باشد. نکته مهم دیگر، توسعه طرح پزشک خانواده است که نقش پیشگیری و مدیریت سلامت را دارد.

منبع: www.salamat.com

منبع: راسخون