درباره بارورسازی ابر ها چه می دانید؟ - دیتاپد

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد گفت: بارورسازی ابر ها به معنی اضافه نمودن ذرات ریز به داخل ابر ها است تا از این طریق سرعت تبدیل بخار به قطرات آب افزایش پیدا کند، این کار در ایران از سال 1353 تا سال 1357 در حوزه آبریز سد کرج و جاجرود شروع شد.

احمدرضا قاسمی دستگردی در مورد تبعات تغییر اقلیم در کاهش بارش ها و تاثیر بارورسازی ابر ها برای جبران این کاهش، اظهار کرد: دلایل متعددی از سوی اقلیم شناسان و دانشمندان برجسته جهان برای بحث تغییر اقلیم بیان شده است که بعضی از این استدلال ها نیز به صورت علمی اثبات شده است.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد با اشاره به اینکه یکی از دلایل مطرح شده در تغییر اقلیم، تغییر در خروجی انرژی خورشید است، گفت: این مسئله به این معناست که در مدت زمان طولانی یکسری تغییرات در روی سطح خورشید رخ می دهد که منجر به تغییر انرژی خورشید می گردد.

وی اضافه نمود: بر روی سطح خورشید لکه های تیره ای مشاهده می گردد و در حاشیه این لکه های خورشیدی عموما طوفان های خورشیدی را داریم، این طوفان های خورشیدی سال های بسیاری توسط سازمان ناسا رصد و مطالعه می شوند، این لکه ها تاثیرات زیادی بر شرایط اقلیمی کره زمین دارند.

قاسمی بیان نمود: همچنین تئوری هایی در این زمینه وجود دارد که اثبات نموده بین افزایش دمای کره زمین و تعداد لکه های خورشیدی ارتباط مستقیمی وجود دارد، هر اندازه تعداد لکه های خورشیدی افزایش پیدا کند، بالتبع آن طغیان های خورشیدی به سمت کره زمین گسیل می شوند و دمای زمین را افزایش می دهند.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در ادامه با اشاره به یکی دیگر از دلایل تغییر اقلیم در کره زمین، گفت: براساس یک تئوری علمی میلانکویچ تغییر مدار گردش زمین به دور خورشید بر دمای زمین تاثیرگذار است، گردش زمین به دور خورشید طبق یک مدار بیضی شکل انجام می شد، اما این مدار در طول میلیون ها سال تغییر می نماید، گاهی این مدار به صورت دایره و گاهی به صورت بیضی است.

وی اضافه نمود: زمانی که مدار گردش زمین به دور خورشید تغییر کند، فاصله زمین تا خورشید نیز در فصول مختلف سال تغییر خواهد نمود، طبیعتا این تغییر بر میزان دریافت انرژی از خورشید نیز تاثیرگذار است، محوری که زمین به دور خود می چرخد با خط عمود یک زاویه می سازد زاویه میل خورشید با خطر قائم 23.5 درجه است، تغییر این زاویه بر روی تغییرات دمایی زمین تاثیرگذار است.

قاسمی بیان نمود: این تغییر زاویه شدت تابش نورخورشید در بعضی مناطق کره زمین را افزایش و بعضی مناطق را کاهش می دهد که موجب تغییرات آب و هوایی در کره زمین نیز می گردد، این مسئله از نظر علمی نیز در زمینه تغییر اقلیم اثبات شده است.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی در دانشگاه شهرکرد در مورد تاثیرات گاز های گلخانه ای بر روی تغییر اقلیم، توضیح داد: تغییر اقلیم یک فرآیند طبیعی محسوب می گردد که فعالیت های مخرب انسانی به ویژه فراوری گاز های گلخانه ای مانند CO 2 سرعت این مسئله را افزایش داده و این افزایش دمای کره زمین که ناشی از فعالیت های انسان در فراوری گاز های گلخانه ای بود، به این موضوع سرعت بخشیده است و می توانیم در عمر کوتاه خود این افزایش دما را حس کنیم.

وی با اشاره به اینکه افزایش دمای کره زمین باعث برهم خوردن تعادل فشار هوا در اتمسفر می گردد، یادآور شد: فشار هوا در بعضی مناطق کره زمین کم و در بعضی از مناطق زیاد است و این فشار موجب حرکت توده های هوا به مناطق مختلف می گردد، زمانی که این تعادل فشار بر هم بخورد و این فشار دچار تغییر گردد، شاهد تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین خواهیم بود که از تبعات آن می توان به افزایش و کاهش بارش و تغییر نوع آن از برف به باران و بالعکس نیز در بعضی مناطق اشاره نمود.

قاسمی ادامه داد: این موضوع در کشور ایران نیز محسوس است، حتی در بعضی مواقع این تغییر فشار هوا می تواند در زمان شروع و سرانجام بارش های نیز تغییر ایجاد کند، برای مثال در فصولی که انتظار بارش وجود دارد، بارش رخ ندهد و در فصولی که معمولا بارش رخ نمی دهد شاهد بارش باشیم.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی در دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه تغییر اقلیم در خاورمیانه موجب کاهش بارش شده است، گفت: در ایران با کاهش بارش روبرو هستیم و شرایط به سمت خشک شدن پیش می رود و نمی توان با قطعیت گفت که این شرایط در آینده بهبود پیدا می نماید، باتوجه به اینکه آب رابطه مستقیم با امنیت غذایی دارد، بنابراین سیاستمداران در این شرایط به سمت راه چاره هایی می فرایند که بتوانند این کاهش بارش را جبران نمایند.

وی اعلام کرد: بحث بارورسازی ابر ها باتوجه به عنوان جذابی که دارد، بیش تر مورد توجه سیاستمداران قرار گرفته است تا متخصصان. به هر حال این روش راه چارهی برای جبران کاهش بارش ها محسوب می گردد.

قاسمی بیان نمود: بارورسازی ابر ها به معنی اضافه نمودن ذرات ریز به داخل ابر ها است تا از این طریق سرعت تبدیل بخار به قطرات آب افزایش پیدا کند، به این ذراتی که به داخل ابر ها برای این کار تزریق می گردد، هسته بارش می گوییم، در بارورسازی ابر ها برای بارش تحریک می شوند.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی در دانشگاه شهرکرد شرح داد: از نمک طعام، یخ خشک و یدور نقره به عنوان هسته بارش برای باورسازی ابر ها استفاده می نمایند و این کار توسط هواپیما های خاص انجام می گردد.

وی با اشاره به سابقه بارورسازی ابرها، گفت: چینی ها در هزاران سال قبل یدور نقره را در ارتفاعات می سوزاندند، بخارات این ماده شیمایی وارد ابر ها می شد و این ذرات به عنوان هسته بارش عمل می کردند و بارش ها را افزایش می دادند.

قاسمی مطرح کرد: مطالعات علمی بر روی بارورسازی ابر ها از سال 1932 توسط روس ها شروع شد و امروز این کشور در حوزه بارورسازی ابر ها پیشتاز است، سپس آلمان ها در سال 1942 و آمریکایی ها نیز در سال 1946 این کار را شروع کردند.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اضافه نمود: در کشور ایران نیز مطالعات بارورسازی ابر ها از سال 1353 تا سال 1357 در حوزه آبریز سد کرج و جاجرود شروع و پروژه هایی برای بارورسازی ابر ها در این دو حوزه انجام شد، در بین سال های 1368 تا 1374 در شیرکوه یزد نیز پروژه های بارورسازی ابر ها توسط متخصصان خارجی انجام گرفت، اولین تجربه بارورسازی ابر ها توسط کارشناسان ایرانی در سال 1387 در گیلان انجام شد.

وی یادآور شد: تکنولوژی بارورسازی ابر ها باوجود اینکه یکی از مالی ترین راه ها برای استحصال آب از منابع جوی و تجدیدپذیر به شمار می رود، ایرادات مهمی نیز دارد، یکی از مهم ترین ایرادات آن نبود امکان برای جلوگیری از حرکت ابر ها است، به همین دلیل با حرکت ابر ها بارش در منطقه هدف رخ نمی دهد و هزینه صرف شده به هدر می رود.

قاسمی بیان نمود: کارایی بارورسازی ابر ها نسبت به هزینه های صورت گرفته در این حوزه قابل ملاحضه نیست و با این روش تنها 10 درصد میزان بارش ها افزایش پیدا می نماید، بنابراین بارورسازی ابر ها یک روش کلیدی برای جبران بارش محسوب نمی گردد.

دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی در دانشگاه شهرکرد با تاکید بر اینکه برای جبران بارش ها ناچار به صرفه جویی در مصرف آب در حوزه کشاورزی، شرب، صنعت و ... هستیم، گفت: افزایش بهره وری در حوزه های ذکر شده می توانیم چند برابر آب فراوریی آب صرفه جویی کنیم، در حال حاضر 10 تا 30 درصد تلفات را در حوزه آب شیرین داریم، اگر شبکه انتقال آب شهری نوسازی گردد حجم زیادی از آب صرفه جویی می گردد.

وی تاکید نمود: اگر به سمت تکنولوژی در استفاده از آب در مصارف کشاورزی، صنعت و شرب حرکت کنیم، می توانیم 10 ها برابر آبی که به وسیله بارورسازی ابر ها به دست می آوریم آب ذخیره کنیم.

منبع: فرادید