گرداب سنگی، میراثی از دوره ساسانی در خرم آباد - دیتاپد

هدف از ساخت این گرداب، سازماندهی آب و انتقال حساب شده آن به منطقه ها اطراف بوده که تا امروز نیز، کاربری آن حفظ شده است. پیشنهاد می گردد، سفر به خرم آباد در فصل بهار و بازدید از این بنای تاریخی و ارزشمند که به ثبت آثار ملی ایران نیز رسیده است، را از دست ندهید.

برای آشنایی با گرداب سنگی، اهمیت آن و سایر امکانات رفاهی و گردشگری شهر خرم آباد در نزدیکی این گرداب، مقاله زیر را که به وسیله مجله گردشگری خبرنگاران تهیه شده است، مطالعه نمایید.

گرداب سنگی کجاست؟

زمانی که به مرکز شهر خرم آباد و بافت تاریخی شهر می رسید، کمی پایین تر از میدان تختی، گرداب سنگی بزرگی را می بینید که اطراف چشمه ای را پوشانده است. این گرداب حدود 1600 سال پیش در دوره ساسانیان، به دستور پادشاهان ساسانی، برای سازماندهی آب و انتقال آن به منطقه ها مختلف از آهک و گچ ساخته شده است. به همین دلیل، روی دیواره های گرداب دریچه هایی تعبیه شده است. این گرداب، چرخاندن آسیابی در 12 کیلومتری خود را نیز بر عهده داشته است.

قطر گرداب سنگی، 18 متر با پهنای سه متر و ارتفاع 10 متر از کف چشمه است. چشمه این گرداب حدود 170 لیتر در ثانیه آب دهی دارد که این مقدار در اوایل فصل بهار افزایش می یابد. طغیان در این گرداب معمولاً با افزایش بارندگی در نیمه دوم بهمن آغاز می گردد و تعبیه کانال ها و جداول طراحی شده، سبب می گردد آبی که هنگام طغیان از گرداب سرریز می گردد را به رودخانه خرم آباد برسانند.

لازم به ذکر است، گرداب سنگی در سال 1355 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و می تواند یکی از بهترین و معروف ترین جاذبه های تاریخی و گردشگری برای بازدیدکنندگان این منطقه به شمار آید.

معماری گرداب سنگی

همان طور که گفته شد، گرداب سنگی در دوره ساسانیان، با قطر 18 متر، عرض 3 متر و ارتفاع 10 متر از سنگ و ساروج ساخته شده است. هدف از تأسیس این گرداب آب رسانی به منطقه ها اطراف بوده است؛ به طوری که، در گذشته برای انتقال آب به شهر شاپور از این چشمه استفاده می شد. در قسمت شرقی گرداب، یک دریچه به ابعاد 90 در 160 وجود دارد، که به وسیله جسمی کشویی، آب را داخل کانالی که در قسمت غربی تعبیه شده است، جاری می کند.

یکی دیگر از کاربردهای این گرداب در گذشته های دور، چرخاندن آسیابی قدیمی واقع در دره بابا عباس، در فاصله 12 کیلومتری گرداب، است.

در نظر داشته باشید، مصالحی که در ساخت گرداب سنگی به کار گرفته شده اند، از نوع همان مصالحی هستند که در بازسازی خرابه های شهر شاپور خواست و پل شاپوری استان لرستان به کار برده شده اند.

اهمیت گرداب سنگی

آب، مهم ترین و حیاتی ترین عنصر برای بقای انسان و سایر موجودات زنده است؛ بنابراین از دیرباز تا به امروز، بحث بر سر چگونگی استفاده بهینه از منابع آبی و راه های ذخیره آن بوده است. به طوری که، بسیاری معتقدند جنگ جهانی سوم میان دولت ها بر سر آب خواهد بود.

از این رو، گرداب سنگی چه در دوران گذشته و چه در عصر حاضر، به دلیل عملکرد مثبت خود در زمینه ذخیره و نگهداری آب شرب و زلال، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این گرداب، نه تنها از دوران ساسانیان که یکی از محل های اصلی ذخیره آب شرب شهر شاپور خواست و محل تأمین آب این قلعه بوده است، بلکه تا همین امروز نیز یکی از گودال های پرآب خرم آباد برای تأمین این شهر است.

جاهای دیدنی اطراف گرداب سنگی

علاوه بر گرداب سنگی، در نقاط مختلف شهر خرم آباد در استان لرستان، جاذبه های تاریخی و گردشگری دیگری نیز مشاهده می گردد که بازدید از آن ها به تمامی گردشگران توصیه می گردد. در جدول زیر به برخی از مهم ترین جاهای دیدنی در نزدیکی گرداب سنگی، اشاره شده است.

بهترین زمان برای بازدید از گرداب سنگی

بهترین زمان برای بازدید ازاین بنا، فصل بهار است. در این فصل طراوت و سرسبزی به درختان و محیط اطراف برمی گردد و همچنین رود ها و چشمه های این منطقه پرآب تر و خروشان تر از سایر مواقع سال است؛ بنابراین پیشنهاد می گردد در این فصل به خرم آباد سفرکرده و از صدای دلنشین آب روان در رودخانه در هوای مطبوع بهاری لذت ببرید.

علاوه بر این، ازآنجایی که شهر خرم آباد به آبشارهای بی نظیر و متعدد خود معروف است، سفر به استان لرستان در این فصل، این امکان را به گردشگران داخلی و خارجی می دهد، تا در کنار بازدید ازاین گرداب، از سایر جاذبه های طبیعی، تاریخی و گردشگری نیز که در بهار جلوه خود را به دست می آورند، دیدن کنند.

دسترسی به گرداب سنگی

ازآنجایی که گرداب سنگی، در شمال غربی شهر خرم آباد، خیابان هفده شهریور در میدان تختی قرار داشته و در میان بافت تاریخی و باستانی شهر واقع شده است، از هر نقطه ایران که باشید، برای بازدید از این جاذبه تاریخی، می بایست خود را به خرم آباد، مرکز استان لرستان برسانید.

برای رسیدن به خرم آباد، می توانید انواع راه های هوایی، ریلی و جاده ای را بر حسب فاصله خود تا این شهر انتخاب کرده و نسبت به تهیه بلیط موردنظر اقدام نمایید. شما می توانید برای تهیه بلیط با آژانس مسافرتی خبرنگاران تماس حاصل کرده و یا به صورت حضوری به مجموعه مراجعه نمایید.

اقامت در نزدیکی گرداب سنگی

گرداب سنگی در میدان تختی واقع در بافت قدیمی شهر خرم آباد قرار گرفته است؛ بنابراین، برای اقامت در نزدیکی این بنا، انواع هتل ها، مهمان سراها و اقامتگاه ها با امکانات و خدمات متنوع وجود دارند که بسته به نیاز شما می توانید در هر یک از آن ها اتاقی برای سپری کردن سفری چندروزه رزرو نمایید. بهترین هتل های اطراف این گرداب عبارت اند از:

• هتل رنگین کمان؛ در فاصله 968 متر
• هتل عطر خرم آباد؛ در فاصله 1.4 کیلومتر
• هتل آزادی؛ در فاصله 1.5 کیلومتر
• هتل کارون؛ در فاصله 1.8 کیلومتر
• هتل سالیز خرم آباد؛ در فاصله 1.9 کیلومتر
• هتل جهانگردی خرم آباد؛ در فاصله 2.2 کیلومتر

سؤالات متداول

1) گرداب سنگی کجاست؟

آدرس این جاذبه تاریخی عبارت است از: خرم آباد، خیابان 17 شهریور، پایین تر از میدان تختی، گرداب سنگی خرم آباد.

2) بهترین زمان برای بازدید از گرداب سنگی چه موقعی است؟

بهترین زمان برای بازدید از گرداب سنگی، فصل بهار است.

3) نزدیک ترین اقامتگاه به گرداب سنگی کجاست؟

نزدیک ترین هتل به گرداب سنگی، هتل رنگین کمان است که در فاصله 900 متری از این بنا قرار گرفته است.

4) آیا در نزدیکی گرداب سنگی رستوران وجود دارد؟

بله بهترین و معروف ترین رستوران ها در این محدوده عبارت اند از: رستوران یلدا، رستوران زعفران طلایی، رستوران شقایق و رستوران سفره ایرانی.

5) هزینه بازدید از گرداب سنگی چقدر است؟

بازدید از این گرداب تقریباً کمتر از یک ساعت طول می کشد و به صورت رایگان است.

سخن پایانی

در مطلب فوق به اهمیت گرداب سنگی در حفظ و نگهداری آب شرب مصرفی از گذشته های دور تا به امروز و سایر امکانات و خدمات رفاهی اطراف آن پرداخته ایم. این بنا در 1600 سال پیش به دستور پادشاهان ساسانی ساخته شده و امروزه در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته است. لازم است بدانید، اهمیت این گرداب به قدری است، که همچنان از آن برای ذخیره آن مورد نیاز شهر استفاده شده و معماری آن سبب می گردد تا در ماه های پرباران سال مانند بهمن، شهر دچار سیل زدگی نگردد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره تورهای لرستان و خرم آباد و بازدید از گرداب سنگی، با کارشناسان آژانس مسافرتی خبرنگاران در ارتباط باشید.