جنجال های ضد واکسن و خطر بازگشت بیماری ها - دیتاپد

برنامه واکسیناسیون ملی از سال 63 در کشورمان شروع شد و اکنون به پوشش بیش از 98 درصدی رسیده است. بر اساس همین برنامه نیز ایران توانسته کاهش چشمگیری در مرگ و میر نوزادان و بچه ها داشته و به افتخاراتی نظیر دریافت سند حذف سرخک از سازمان جهانی بهداشت، کنترل 19 ساله فلج اطفال و... دست یابد.

در مجموع جنجال های خلاف واقع و غیرعلمی اخیر بر سر واکسیناسیون در حالی مطرح می گردد که ایمن سازی دوران کودکی یک سرمایه گذاری جهانی برای نجات زندگی سالیانه حدود 2.6 میلیون نفر در جهان است.

اثربخشی غیرقابل انکار واکسن ها

در هیمن راستا، دکتر سید محسن زهرایی-رئیس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در گفت وگو با ایسنا، با بیان این که اولین واکسن در شکل جدید در 210 سال قبل فراوری شده است، گفت: پس از آن واکسن های متعدد ساخته شده است که جامعه بشری از آنها استفاده نموده است؛ در طول این سال ها خدمات عظیمی را از خود نشان داده اند و اثربخشی واکسن ها غیر قابل انکار است.

وی با تاکید بر اینکه واکسیناسیون سالانه از بروز 3 میلیون مرگ جلوگیری می نماید، توضیح داد: از آنجایی که واکسن ها عموما برای بچه ها استفاده می شوند در نتیجه وقتی کودکی سالم می ماند می تواند عمری طولانی نموده و به کشور خود خدمت کند.

بیماری هایی که با واکسن کنترل شد

زهرایی درباره آثار واکسیناسیون در کشورمان، اعلام کرد: سال ها قبل بیماری فلج اطفال یکی از بیماری های شایع در کشور ما بود که سالانه حدود هزار کودک دچار فلج دائمی می شدند. این بیماری در سال های قبل چنان در جامعه رایج بود که به عنوان مثال اگر کودکی پس از تزریق آمپول دچار فلج اطفال می شد، این تصور برای خانواده ها به وجود می آمد که تزریق آمپول باعث فلج شدن فرزندشان شده است. اکنون خوشبختانه با واکسیناسیون بچه ها 19 سال است که هیچ موردی از فلج اطفال در کشور نداشتیم درحالیکه بیماری در کشورهای همجوار ما وجود دارد. علاوه بر فلج اطفال، بیماری های متعددی از جمله سرخک، دیفتیری و... کنترل شده است.

کاهش موارد بروز هپاتیت به یک چهارم

وی با اشاره به واکسیناسیون علیه بیماری هپاتیت B، اضافه کرد: پیش از شروع واکسیناسیون علیه هپاتیت، حدود 2.5 تا 4 درصد جامعه ما آلوده به ویروس هپاتیت بودند که امکان داشت علاوه بر آنکه خودشان دچار مسائل کبدی و بیماری های جدی شوند، سایرین را نیز به این ویروس آلوده نمایند. اگر این واکسیناسیون انجام نمی گرفت با توجه به میزان شیوع اعتیاد تزریقی، معین نبود اکنون شرایط این بیماری در جامعه به چه شکل باشد. اما اکنون شیوع هپاتیت B حدود یک سوم تا یک چهارم نسبت به پیش از شروع این واکسیناسیون کاهش پیدا نموده است.

رئیس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا امکان تحقیقات برای شناسایی مواد تشکیل دهنده واکسن برای همه افراد وجود دارد یا خیر، گفت: هیچ کشوری این حالت نیست که افراد خودشان از کارخانه خاصی واکسن تهیه نمایند و سپس آن را تزریق نمایند. خدمات واکسیناسیون در کشورمان مثال خوبی برای تحقق عدالت اجتماعی است. همان واکسنی که در شهرهای عظیم استفاده می گردد عینا در شهرهای دور افتاده نیز استفاده می گردد. تمام واکسن های تزریقی از کیفیت یکسان و خوبی برخوردار هستند. فراوری واکسن کاری ساده و پیش پا افتاده نیست که هر شرکتی توان فراوری آن را داشته باشد. در بین کشورهای اسلامی تنها دو کشور توان فراوری واکسن دارند که یکی از آن دو کشور، ایران است. ابزارهای نظارتی و کنترلی بسیار پیچیده ای بر واکسن حاکم است و در چند مرحله مورد کنترل کیفی قرار می گیرد تا اثربخشی آن ثابت گردد. واکسن ها مانند داروها شماره سریال خود را دارند که پس از فراوری بر اساس شماره سریال آنالیز می شوند و تاییدیه مصرف را اخذ می نمایند.

وی درباره ادعاهای مطرح شده درباره اینکه در واکسن ها از جنین مرده و ... استفاده می گردد، توضیح داد: اگر قرار باشد بنده که تخصص پزشکی دارم در خصوص ساخت ماهواره اظهار نظر کنم احتمالا قوی تر از چنین صحبت هایی نخواهد بود. هرکس باید در حیطه دانش و علم خود اظهار نظر کند.

زهرایی درخصوص احتمال بروز عوارض پس از تزریق واکسن، اضافه کرد: هرچیزی می تواند عوارض خود را داشته باشد، به عنوان مثال حتی هنگامی که یک استامینوفن ساده تهیه می کنید در بروشور داخل جعبه از عوارض احتمالی سخن گفته شده است. در این حالت باید دید منافع آن بر عوارضش پیشی خواهد گرفت یا نه که به استفاده از آن ادامه دهیم. در خصوص واکسن ها از آنجایی که فرایند کنترل کیفی بسیار دقیق و پیچیده است، عوارض بسیار خفیف و ناچیز خواهد بود و عموما عوارضی هستند که ناشی از پاسخ سیستم ایمنی بدن نسبت به آنتی ژنی که وارد بدن شده است، خواهد بود. تب یا درد موضعی از عوارضی هستند که ممکن است در 10 تا 20 درصد افراد مشاهده گردد که همگی نشان دهنده پاسخ ایمنی بدن نسبت به ورود آنتی ژن است و سبب می گردد در آینده فرد ایمنی نسبت به بیماری پیدا کند. عمده عوارضی که پس از تزریق واکسن ها می بینیم ناچیز است که در مقابل فواید آن قابل چشم پوشی است.

خطر بازگشت بیماری ها، در صورت بی توجهی به واکسیناسیون بچه ها

وی در ادامه اظهار داشت: طی حدودا 4 ماه اخیر که بیماری کووید19 در کشور پدیدار شده است همه ابعاد زندگی مردم تحت تاثیر قرار گرفته است. علی رغم اینکه توصیه هایی به ماندن در خانه و عدم خروج از منزل در موارد غیرضروری می گردد، باید خانواده ها توجه نمایند دستاوردهایی که در سلامت بچه ها به دست آوردیم به علت پوشش بالای واکسیناسیون است و اگر فرضا به دلیل بیماری کرونا، واکسن کودک را به تعوق بیندازیم، این دستاوردها را از دست داده و پوشش واکسیناسیون ما کاهش می یابد و بیماری های کنترل شده ممکن است بازگردند. پوشش واکسیناسیون مهم ترین سد دفاعی در برابر بیماری ها برای بچه ها است.

واکسیناسیون بچه ها را به تعویق نیندازند

زهرایی با اشاره به اینکه طی 4 ماه اخیر با کاهش مراجعه مردم برای دریافت واکسن روبرو شدیم، توضیح داد: تلاشمان این است از خانواده ها بخواهیم واکسیناسیون فرزندان شان را به تعویق نیندازند تا بازگشت بیماری ها تهدیدی برای سلامت بچه ها نباشد. ممکن است کرونا تا یک یا دو سال آینده با ما باشد و اگر قرار باشد به دنبال آن واکسیناسیون فرزندان مان را به زمان های دیگر موکول کنیم، فرزندان مان در معرض بیماری ها قرار خواهند گرفت.

وی درباره واکسیناسیون بدو ورود به مدرسه و پایه دهم دانش آموزان، اعلام کرد: تمام شرایط برای انجام واکسیناسیون فراهم است و پایگاه های سلامت به شکل مستمر در حال خدمت رسانی هستند. بیشتر مراکز ما مراکز پاک هستند؛ یعنی در این مراکز بیمار مشکوک به کرونا و به طور کلی بیمار ویزیت نمی گردد و تنها خدمات به مادر و کودک ارائه می گردد.

امیدِ فراوری واکسن در مقابل تهدید کرونا

وی درخاتمه با اشاره به اینکه در مقابل تهدید سلامتی به نام کرونا امیدها به فراوری واکسن است، اضافه کرد: این نشان دهنده درک صحیحی است که مردم نسبت به واکسیناسیون دارند، همین ارزش برای واکسن هایی که داریم هم وجود دارد و نباید از این نعمت ها غافل شویم.